A
Acquirer Bank:
POS bankası.
Açık Anahtar (Public Key):
Açık anahtarlı bir kriptografik yöntem (algoritma) kullanan bir kullanıcının
kendisine ait olan iki anahtarından kamuya açık olanı.
Açık Anahtar Altyapısı-AAA (Public Key
Infrastructure-PKI):
Bilgi iletişiminde açık anahtarlı kriptografinin yaygın ve güvenli olarak
kullanılabilmesini sağlamaya yarayan ve birbirleriyle eşgüdüm içinde çalışan
anahtar üretimi, anahtar yönetimi, onay kurumu, sayısal noterlik, zaman
damgası gibi hizmetlerin tümü.
Açık Anahtarlı Kriptografi (Public Key
Cryptography):
Her kullanıcıya, sürekli kullanım için biri açık diğeri gizli iki anahtarın
verildiği şifreleme/şifre çözme yöntemlerinin tümü. Asimetrik kriptografi ya
da çift anahtarlı kriptografi adını da alır.
Açık Bilgisayar Ağı (Open Computer Network):
İsteyen herhangi bir bilgisayar kullanıcısının bağlanabileceği ve diğer
kişilerle bilgisayar üzerinden iletişim kurabileceği, herkese açık
elektronik iletişim ortamı. Örnek: İnternet.
Alacak Belgesi:
Kart kullanılarak alınmış olan malın veya hizmetin iadesi veya
yapılan işlemin iptali halinde üye işyeri tarafından düzenlenip üye işyeri
yetkililerince imzalanan belge.
Anahtar (Key):
Şifreleme ve şifre çözme sırasında kullanılan sayı dizisi.
Anahtar Üretimi (Key Generation):
Açık anahtarlı kriptografide, her kullanıcının açık/gizli anahtar çiftinin,
kullanılan kriptografik yönteme bağlı matematiksel işlemlerle hazırlanması.
Anahtar Yönetimi (Key Management):
Açık anahtarlı kriptografide her kullanıcıya farklı anahtar çiftleri
verilmesi, kullanıcıların açık anahtarlarının herkesin ulaşımına açık olarak
saklanması ve kullanıcıların gizli anahtarlarının mutlak gizliliğinin
sağlanmasından sorumlu düzen.
Anahtarı Bulan Kurum-ABK (Key Recovery Agency-KRA):
Yasal erişime yardımcı olmak amacıyla kurulan ve yargının gerektirdiği
durumlarda, zan altındaki kişinin gizli anahtarının matematiksel yöntemlerle
elde edilmesini sağlayan kurum. Gizli anahtarını kaybeden herhangi bir kişi
de, kimliğini belgeleyerek ABK’ye başvurursa anahtarını yeniden elde
edebilir.
ATM (Otomatik Vezne Makineleri):
Kart hamillerinin banka ve kredi kartları aracılığıyla mevduat ve kredi
kartı hesaplarına şifre aracılığı ile ulaşmalarını ve sunulan bankacılık
hizmetlerini kullanmalarını sağlayan elektronik cihazlardır.
Ayıplı Mal:
Satıcı veya sağlayıcının tüketiciye temin edilen ürün veya hizmette satıcı
ve sağlayıcının bildirdiği niteliklerin bulunmaması; nitelik veya niteliği
etkileyen niceliğe aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve
tüketicinin ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde
azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların varlığını ifade etmektedir.
B
B2B - Business to Business:
İşletmeler arasında geleneksel yollarla gerçekleştirilen iş ilişkilerinin
elektronik ortamda gerçekleştirilmesidir.
B2C - Business To Consumer:
Perakende satış sitelerinde olduğu gibi ürün ve hizmetlerin son tüketiciye
yönelik olarak internet ortamında pazarlanması ve satışını içeren ticari
faaliyetlerdir.
Banka Kartı (Debit Card):
Banka kartı doğrudan kart hamilinin mevduat hesabına bağlıdır. Bu
hesaba şifre aracılığı ile ulaşılarak Otomatik Vezne Makineleri (ATM) ve
Satış Noktası Terminalleri'nden (POS) mal ve hizmet alma, para çekme ve
sunulan diğer bankacılık hizmetlerini yerine getirmek amacıyla banka
müşterilerine verilen karttır.
Basit Bölüm (Simple segment):
Hiçbir sınıflandırmaya ihtiyacı olmayan bölüm. (Anlamı sabit ve açık olan
bölüm).
Basit Veri Elemanı (Simple data element):
Tek bir değer taşıyan veri elemanı.
Bilgi Bütünlüğü (Message Integrity):
Bilginin saklanması veya açık/kapalı iletişim ağlarından iletimi sırasında
içerik açısından herhangi bir değişime uğratılmamış olması, özgün halinde
korunması.
Bilgi Güvenliği (Information Security):
Bilginin, i) kime ait olduğu belirlenmiş, ii) bütünlüğü korunarak, ve iii)
gizliliği sağlanmış olarak iletimi ve saklanması.
Bit:
Binary rakamlardan biri. Bir bit, sıfır ya da bir değerini taşır.
Bilgisayarın tanıdığı en küçük haberleşme birimidir.
Browser:
Tarayıcı. Web sayfalarını gösteren programdır.
Byte:
Genelde 8 bitten oluşan bir bit grubudur.
Bölüm Adı (Segment Name):
Doğal dilde bir ya da daha çok sözcük ile veri bölümü kavramının
tanımlanması.
Bölüm Kodu (Segment Code):
Bölüm rehberinde tanımlandığı şekilde, her bölümü tek olarak gösteren kod.
Bölüm Rehberi (Segment Directory):
Tanımlandırılmış, isimlendirilmiş bölümler listesi.
C
Cayma Hakkı:
Tüketicinin yedi gün içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai
şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkını ifade etmektedir. Cayma hakkının
kullanılabilmesi için tüketici tarafından satıcı veya sağlayıcıya cayma
hakkının kullanıldığına dair yazılı veya bir sürekli veri taşıyıcısıyla
bildirimde bulunulması gerekmektedir.
Chargeback (Ters İbraz):
Kart hamili ya da kart bankasının Visa, MC, AMEX, BKM vb. kuruluşların
kuralları çerçevesinde işleme itirazda bulunması ve harcama itiraz sürecini
başlatmasıdır. Harcama itiraz nedenleri farklılık göstermekle birlikte fraud
(işlemin gerçek kart hamilince yapılmamış olması), hizmet/ürün sunmama,
tutarın hatalı olması, mükerrer işlem vb. en fazla karşılaşılan nedenlerdir.
Cookies:
Web server’dan bilgisayara otomatik olarak yüklenen küçük dosyalardır.
Cookies’in içindeki bilgiler aynı bilgisayar o siteye her girişinde saklı
durur. Cookies, ziyaretçilerin kimliklerini belirleyerek web sitelerinin
kişiselleştirilmesini sağlar.
Çift Anahtarlı Kriptografi (Double Key
Cryptography):
Açık anahtarlı kriptografi veya asimetrik kriptografi.
D
Data (bilgi/veri):
Bilgisayar tarafından üretilen ve işlenebilen bilgi elemanı için kullanılan
genel terimdir.
Database (Veri tabanı):
Bir bilgisayar sistemi içinde saklı ve erişilebilir verilerin tümüdür.
Deşifre Etmek (Decryption):
Yetkisi bulunmayan kişilerden korumak amacıyla şifrelenmiş bilginin, tekrar
orjinal, okunabilir hale gelmesini sağlamaktır.
Dikey E-Ticaret Siteleri (Vertical E-Commerce
Websites):
Tek bir kategoride ürün veya hizmet satışına odaklanan siteler. Örneğin,
Zizigo.com, Ciceksepeti.com, Yemeksepeti.com.
Doküman (Document):
Bir verinin üzerine kayıt edildiği, insan ya da makine tarafından
okunabilen, (değişmez) veri taşıyıcı.
Domain Name:
İnternet sitesini tanımlayan isimdir.
Download:
Dosya ya da bilgileri internetten kendi bilgisayarınıza transfer etmek.
Dönüşüm Oranı (Conversion Rate):
Web siteleri genelinde tanımlanan herhangi bir hedefe göre hesaplanan
dönüşüm oranı, e-ticaret siteleri için genellikle gelen ziyaretlerin %
kaçının satışa dönüştüğünü gösteren bir metriktir.
E
Elektronik İmza:
5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda yer alan şekliyle elektronik imza
(e-imza); başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle
mantıksal bağlantısı bulunan, kimlik doğrulama amacıyla kullanılan
elektronik veriyi ifade etmektedir.
E-imza; bir bilginin 3’üncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda,
bütünlüğü bozulmadan ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini
elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya
sembollerden oluşur.
E-imza sadece imza sahibinin tasarrufunda bulunan güvenli elektronik imza
oluşturma aracı ile oluşturulmaktadır.
Elektronik Kimlik Belgesi (Digital Certificate):
Onay kurumunun hazırladığı ve sayısal olarak imzaladığı, hangi açık
anahtarın hangi kişiye ait olduğunu gösteren belgedir.
Elektronik Kimlik Belgesi-EKB (Digital
Certificate):
Onay kurumunun hazırladığı ve sayısal olarak imzaladığı, hangi açık
anahtarın hangi kişiye ait olduğunu gösteren belge.
Elektronik Veri Değişimi-EVD (Electronic Data
Interchange-EDI):
Standart bir formda yazılmış olan bilgilerin bilgisayarlar arasında aktarımı
ve otomatik olarak yorumlanıp işlenebilmesi.
Elektronik Veri Değişimi (Electronic Data
Interchange):
Standart bir yapıda bilgisayardan – bilgisayara veri (ticari) transferi.
Erişim (Access):
Herhangi bir sistemi kullanmaya başlama, örneğin bir elektronik ticaret
sistemine bilgisayar üzerinden bağlanarak iletişim kurma.
EVD Kurumu (EDI Association):
Bir ülkede EVD kullanımını düzenleyen kuruluş. Örneğin, ABD’deki EDIA,
Avustralya’daki EDICA, Kanada’daki EDICC veya Yeni Zelanda’daki EDIANZ.
EVD Servis Sunucusu (EDI Server):
Bir EVD servisinin merkezinde olan bilgisayar sistem
Elektronik Ticaret:
E-ticaret müşteri, tedarikçi ve iş ortaklarınız ile internet üzerinden
iletişim kurarak satış, satın alma ve ödeme işlemlerini internet üzerin
gerçekleştirdiğiniz ekonomik faaliyetlere verilen genel isimdir.
F
File Transfer Protocol (FTP):
Bir bilgisayardan diğerine dosya gönderimini sağlayan standart internet
protokolüdür.
Firewall:
İşletim sistemlerini ve veri tabanlarını harici kullanıcılardan gelebilecek
güvenlik tehditlerinden korumak için tasarlanmış donanım veya yazılım
sistemleridir. Dahili ve harici ağlar arasında bir duvar örerek, dahili
sistemlere yetkisiz ulaşım tehditlerini ortadan kaldırır.
G
Gizli-Özel, Kişisel Anahtar (Private Key):
Anahtarlı şifreleme kullanan bir kullanıcının (SSL veya SET sertifikasına
sahip mağazanın), kendisine ait olan iki anahtarından gizli tutulanıdır.
Gizlilik (Privacy):
İşlem tarafları arasındaki yazışmaların, işlemlerin veya işlem taraflarından
her birine ait ticari veya kişisel veri veya bilgilerin üçüncü kişilerden
gizli tutulmasıdır.
Güvenilir Üçüncü Kuruluş, Kurum veya Kişi-GÜK
(Trusted Third Party-TTP):
Bir çeşit onay kurumu. Onay kurumlarının yaptığı gibi kişilerin kimliğini
güvenli olarak belirleyip, elektronik kimlik belgelerini hazırlamaya ve
anahtar yönetimini sağlamaya ek olarak, kişilerin gizli anahtarlarını çok
güvenli bir ortamda saklayan ve gerektiğinde yargı kararıyla yetkili
makamlara veren kuruluş.
Güvenlik:
Kaynakların yetkisiz kullanımını önleyen kontrol mekanizmasıdır.
H
HTML (Hypertext Markup Language):
Web sayfalarını yazmakta kullanılan dildir.
HTTP (Hypertext Transfer Protocol):
Web server’lardan browser’lara bilgi transferinde kullanılan protokoldür. Bu
yüzden adresler http ile başlar.
I
Imprinter:
İşyerinin kredi kartı kabul ederken kullandığı ve kredi kartının ön
yüzündeki kabartma bilgilerini satış belgesi üzerine geçiren mekanik cihaz.
Issuer Bank:
Kart bankası.
İnternet:
Birçok bilgisayar sistemini TCP/IP protokolu ile birbirine
bağlayan dünya çapında yaygın olan ve sürekli büyüyen bir iletişim ağıdır.
İSS (İnternet Servis Sağlayıcı):
İnternet erişimini sağlayan, web browsing ve mail servisi veren firmalardır.
K
Kamusal Anahtar (Public Key):
Kamusal anahtarı bir şifreleme yöntemi olarak kullanan bir kullanıcının
kendisine ait olan iki anahtarından kamuya açık olanıdır.
Kanal (Channel):
Bilginin bir kullanıcıdan diğerine iletimi için gereken fiziksel iletişim
ortamı, örneğin, bilgisayar bağlantısı, telefon kablosu, radyolink ve uydu
üzerinden diğer kullanıcıya ulaşan bağlantının tümü.
Kapalı Bilgisayar Ağı (Closed Computer Network):
Kullanıcılardan biri olmak için belirli koşulların sağlanması gerektiği,
herkese açık olmayan bilgisayar ağları.
Örnek: Bankalar ve bankamatikler arasındaki bağlantı.
Kart Hamili:
Banka ve kart çıkartmaya yetkili kuruluş ile yaptıkları sözleşme dahilinde
tarafına kart verilen kişidir.
Kartlı Sistem Kuruluşu:
Kredi kartı veya banka kartı sistemini kuran ve bu sisteme göre kart çıkarma
veya kart kabulü konusunda üye işyeri anlaşması yapma yetkisi veren
kuruluşlardır.
Kredi Kartı:
Bankalar ve çıkartmaya yetkili kuruluşların müşterilerine belirli limitler
dahilinde açtıkları kredilerle, nakit kullanmaksızın mal ve hizmet
alabilmeleri, nakit kredi çekebilmeleri için verdikleri ödeme aracıdır.
Kimlik Belirleme (Authentication):
Herhangi bir servisi almak isteyen birinin, gerçekten de kendi iddia ettiği
kişi olduğunun belirlenmesi.
Kod:
(a) Bilginin kısaltılarak kayıt edildiği ya da tanımlandığı karakter dizisi
(b) Bilgisayarın tanıyacağı formda özel semboller kullanılarak bilginin
gösterilmesi ya da tanımlanması.
Kriptografik Algoritma (Cryptographic Algorithm):
Şifreleme / şifre çözmede kullanılan belirli bir yöntemin ayrıntılı içeriği,
bu içeriğin matematiksel adımları.
Kriptoloji (Cryptology):
Güvenli bilgi iletişimi ve/veya saklanması için sifreleme ve sifre çözme
yöntemleri türeten, geliştiren, inceleyen bilim dalı.
L
Lan (Local Area Network):
Birbirine yakın bulunan, çoğunlukla aynı binada bulunan bilgisayarları bir
kablo ile birbirine bağlayan ağdır.
M
Merchant Bank (Acquirer bank):
POS bankası.
Mesafeli Satış Sözleşmesi:
Yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları
kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya gelmeksizin yapılan ve malın
veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi ya da ifası
kararlaştırılan sözleşmeleri ifade etmektedir.
Mesaj Çizeneği (Message Diagram):
Bir mesaj içindeki bölüm dizisinin grafiksel gösterimi.
Mesaj Kodu (Message Code):
Mesaj tipini tanımlayan ve tek olan alfabetik referans (isim).
Mesaj Rehberi (Message Directory):
İsimlendirilmiş, tanımlandırılmış ve tarif edilmiş mesaj tiplerinin listesi.
Mesaj Tipi (Message Type):
Belirlenmış işlem tipi için ihtiyaçları kapsayan, tanımlanmış ve planlanmış
veri kümesi (seti).
Mesaj (Message):
Bilgiyi taşımak üzere planlanmış sıralı (düzenli) karakter serisi.
N
Nakit Ödeme Belgesi:
Kredi kartı hamiline yapılan nakit ödemelerde düzenlenip kart hamili
tarafından imzalanan belgedir.
Network:
Birbirine donanım ve yazılım olarak bağlı bulunan bir grup bilgisayardır.
NFC (Near Field Communications - Yakın Saha
İletişimi):
NFC, kablosuz bir şekilde, yakın mesafeden (yaklaşık 4 cm) güvenli bilgi
aktarımını sağlayan bir teknolojidir.
NFC teknolojisinin cep telefonlarında kullanılması, ödeme, akıllı
posterlerden bilgi alma, elektronik cihazlar arası veri aktarımı, bilet
olarak kullanma gibi temassız pek çok servisten akıllı cep telefonu
kullanılarak yararlanılmasına imkân sağlar.
O
Onay Kurumu-OK (Certifying Authority-CA):
Kişilerin kimliğini güvenli olarak belirleyip elektronik kimlik belgelerini
hazırlayan ve anahtar yönetimini sağlayan kuruluş.
Ö
Ödeme Geçidi (Payment Gateway):
Firmaların, bankaların networklerine gönderdikleri tüm kredi kartı işlemleri
için güvenli bağlantı sağlayan araçtır.
Ön Bilgilendirme Formu:
Mesafeli Satış Sözleşmesi’nin kurulmasından önce satıcı veya sağlayıcı
tarafından tüketiciye sağlanan; satıcı veya sağlayıcı hakkında bilgiler,
sözleşmenin konusu, ürün veya hizmetin satış fiyatı, teslim masrafları,
cayma hakkının kullanılması gibi işleme ilişkin tüm verilerin yer aldığı
bilgilendirme formu. Ön Bilgilendirme Formu tüketici tarafından kabul
edilmedikçe Mesafeli Satış Sözleşmesi’nin akdedilmesi mümkün değildir.
P
POS Cihazı (Point of Sale Terminal):
İşyerlerinin kredi/banka kartı kabul ederken kullandığı elektronik cihazdır.
Bu cihaz kartın çipindeki bilgileri veya arka yüzündeki manyetik şerit
bilgilerini elektronik olarak okur ve elektronik olarak yetki alıp işlemi
tamamlar.
Protokol:
Verilerin bilgisayarlar arasında gönderimi sırasındaki bir dizi kuraldır.
Provizyon (Otorizasyon):
Kartın limitinin müsait olup olmadığının, kartın kayıp - çalıntı kaydının
bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla telefon aracılığıyla ve/veya
elektronik olarak yapılan işlemdir. Imprinter ile yapılan işlemlerde işyeri,
bankanın kredi kartları provizyon servisini telefonla arayıp kart numarasını
vererek işlem için onay talep eder. POS ve ATM cihazlarında ise kartın
cihazdan geçirilmesi ile provizyon online olarak alınır.
Proxy Server:
Proxy server, web sayfalarının hafızalandırılmasıdır. Proxy server ile hangi
kullanıcıların internet üzerinde hangi sitelere girdiği kontrol edilebilir,
eğer gerekli ise bazı sitelere erişim hakları sınırlanabilir.
S
Sanal Mağaza:
Firmaların ürün/hizmetlerinin internet üzerinden satış ve tanıtımını
yapmalarını sağlayan web siteleridir.
Sanal POS (VPOS):
Günlük yaşamda kredi kartlı alışverişlerde kullandığımız POS (Point of Sale-
Ödeme Noktası) cihazlarının, e-ticarete ve dolayısıyla internet’e uyarlanmış
şekline VPOS (Virtual Point of Sale- Sanal Ödeme Noktası) denir. Aynı
zamanda Sanal POS olarak da adlandırılan VPOS, Internet üzerinden alışveriş
yaptıran işyerlerinin kredi kartından tahsilât yapabilmelerini sağlayan bir
POS yazılımıdır.
Satış Belgesi:
Kartla yapılan işlemlerle ilgili olarak üye işyeri tarafından düzenlenen,
kart hamilinin işlemden doğan borcunu ve diğer bilgileri gösteren ve kart
hamili tarafından imzalanan belgedir.
Sayısal İmza (Digital Signature):
Elektronik ortamdaki yazışmalara eklenen, yazıyı gönderenin kimliğini ve
gönderilen yazının iletim sırasında bozulmadığını kanıtlamaya yarayan bölüm.
Sayısal imza, yazının içeriğine ve imzalayanın gizli anahtarına bağlı bir
kriptografik yöntemle atıldığı için, sayısal imzanın doğrulanmasında, imzayı
atanın açık anahtarı kullanılır.
Sayısal Noter (Digital Notary):
Bilgisayar ağlarında iletilen bilgileri tarafların isteği ile saklayıp,
kendisine başvurulduğunda belgeleyebilen kuruluş.
Sepet Tutarı (Basket Value):
Satın alan müşterininin sepetindeki ürünlerin toplam tutarı.
Software (Yazılım):
Bilgisayarların çalışmasını kontrol eden programlardır.
SSL (Secure Sockets Layer):
Netscape firması tarafından geliştirilen SSL güvenlik programının görevi,
“public/private şifrelendirme” metodunu kullanarak sanal mağaza müşterisi ve
sanal mağaza arasındaki bilgi akışını şifrelendirmektir. Bu sayede kişisel
bilgilerin ve kredi kartı bilgilerinin gizliliği sağlanmaktadır.
Sunucu (Server):
Servis sağlayan bilgisayardır.
Stoksuz E-ticaret (Drop Shipping):
Direkt üreticiden veya toptancıdan mal tedarik ederek tüketiciye ulaşmasını
sağlamak suretiyle yapılan bir ticaret şeklidir. Internet üzerinden para
kazanmanın en cazip yollarından birisi olan stoksuz e-ticaret; stok tutma ve
nakliye gibi ağır sorumluluklardan kurtulmanızı sadece satış ve pazarlamaya
odaklanmanızı, belirlediğiniz kâr marjı üzerinden satış yapmanızı sağlar.
Ş
Şifre (PIN):
Banka ve kredi kartlarında kart hamilinin hesabına ulaşmasını sağlayan
sayısal değerlerdir. Kişiye özeldir. Kartın gerçek kart hamili tarafından
kullanılıp kullanılmadığını belirler.
Şifrelemek (Encryption):
Orjinal bir sırada bulunan byte’ları (örneğin bir dosyanın içine saklanmış
bir dökümanı) okunamaz bir şekle (cyphertext) dönüştürme işlemidir. Amacı,
bilgiyi yetkisi bulunmayan kişilerden korumayı sağlamaktır.
T
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet
Protocol):
Bilgisayarlar ile veri iletme/alma birimleri arasında organizasyonu
sağlayan, böylece bir yerden diğerine veri iletişimini olanaklı kılan pek
çok veri iletişim protokolüne verilen genel addır.
Tek Anahtarlı Kriptografi (Single Key
Cryptography):
Şifreleme ve şifre çözme için aynı anahtarı kullanan kriptografik
yöntemlerin tümü. Simetrik kriptografi veya gizli anahtarlı kriptografi
adını da alır. Kullanılan gizli anahtarı mesajı gönderen ve alan kişilerin
paylaşması gerektiği için, tek anahtarlı kriptografinin güvenilirliği, her
kullanıcı çiftine ayrı bir anahtar verilebilmesine bağlıdır. Bu durumda, bir
kullanıcı, haberleşeceği herkes için farklı bir anahtar kullanmak
zorundadır; bu ise önemli bir anahtar dağıtımı problemine yolaçar. Çift
anahtarlı kriptografi , bu sorunu ortadan kaldırmıştır.
Ticari Servis Sağlayıcı (E-commerce Service
Provider):
İnternet e-ticaret hizmetlerinde uzmanlaşan ve aynı zamanda bu hizmetler
için özel yazılımlar ve dış kaynak kullanımı (outsourcing) hizmetleri sunan
servis sağlayıcıları.
TSM (Trusted Service Manager-Güvenilir Servis
Sağlayıcı):
NFC ekosisteminde farklı partilerin birbirleri ile olan iş ilişkilerinde
verimliliği arttırabilmek için TSM rolü ortaya çıkmıştır. TSM, son
kullanıcıya NFC hizmetini havadan güvenli bir şekilde dağıtan ve yönetimini
yapan kuruluştur. TSM;
Servis sağlayıcılara tek nokta üzerinden erişim imkanı verir.
Servis sağlayıcının uzaktan NFC uygulamasını müşterinin cep telefonuna
indirmesini ve yönetmesini sağlar.
Tüketiciden Tüketiciye Ticaret (Consumer to
Consumer - C2C):
Son kullanıcı statüsündeki tüketiciler arasında gerçekleşen ticari işlemleri
ifade eder.
Tüketici Hakem Heyeti:
Her yıl Gümrük ve Sanayi Bakanlığı tarafından belirlenen değerin üstündeki
uyuşmazlıklar ile ilgilenen ve tüketiciler ile satıcı veya sağlayıcılar
arasından çıkan uyuşmazlıkları çözümlemek amacıyla il ve ilçe merkezlerinde
bulanan heyetleri ifade eder.
U
UN/EDIFACT:
Mesaj rehberinde belirlendiği düzende sıralı bölümler kümesi.
Uygulama Servis Sunucusu (Application Service
Provider - ASP):
İnternet üzerinde piyasa oluşturan oyunculara, örneğin ihale, alım satım ve
katalog oluşturma gibi uygulama ve hizmetleri satın almak yerine kiralama
olanağı veren online dış kaynak veya ağ alanı sağlama servisi. Çoğu uygulama
satıcısı sunucu sistem kiralama modeline doğru giderken, uygulama servis
sağlayıcıları da genellikle, her uygulamada servis sağlayıcıya özel
özellikler olduğunun bilinci içinde, yeri geldiğinde kendi uygulama
özelliğini piyasa sürerken, başka bir özelliği de başka bir alandaki
satıcıdan alıp kullanır.
Ü
Üye İşyeri:
Yaptığı sözleşme çerçevesinde banka kartı veya kredi kartı hamiline mal veya
hizmet satmayı kabul eden gerçek veya tüzel kişidir.
Üye İşyeri Anlaşması Yapan Kuruluş (Acquirer):
Kart kabulünü sağlamak amacıyla işyerleriyle anlaşma yapan bankalar ve diğer
kuruluşlardır.
Üye İşyeri Numarası:
Üye işyeri hizmeti veren kuruluş tarafından, üye işyerini tanımlamak
amacıyla oluşturulan numaradır.
V
Veri Elemanı Adı (Data element name):
Doğal dilde bir ya da daha çok sözcük ile veri elemanı kavramının
tanımlanması.
Veri Elemanı Niteliği (Data element attribute):
Veri elemanının tanımlanmış özelliği.
Veri Elemanı Rehberi (Data Element Directory):
Tanımlanmiş, isimlendirilmiş veri elemanı niteliklerinin, uygun veri elemanı
değerinin nasıl simgeleneceğine ilişkin spesificasyonları içeren liste.
Veri Elemanı:
Verinin, tanımlamak, değer göstermek için özellikleri belirlenmiş bir
birimi.
Veri:
Bilginin, iletişim, yorum, ya da işlem için uygun olarak formülize edilmiş
şekilde gösterilmesi.
W
Web:
Html veya benzer dilde yazılmış internette mevcut dosyaların tümüdür.
Web Server:
Web sayfaları ve diğer bilgisayarların internet üzerinden iletişimini
sağlayan protokoller geliştiren dosyaları bünyesinde barındıran
bilgisayardır.
X
XML (Extensible Markup Language):
Özellikle elektronik yayıncılık ihtiyacı için geliştirilmiş olan, aynı
zamanda da veri transferini kolay ve standart hale getiren bir web
standardıdır.
Y
Yasal Erişim (Lawful Access):
Devletin, açık anahtarlı bir kriptografik algoritma kullananların gizli
anahtarlarına, yasaların gerektirdiği durumlarda ve yargı kararıyla
ulaşabilme yetkisi.
Yaşam Boyu Değeri-LTV (User Life Time Value):
Bir müşterinin ilk geldiği günden itibaren hayatı boyunca firmaya ne kadar
kazandıracağının tahminlenmesini gösteren metriktir.
Yatay E-Ticaret Sitesi (Horizontal E-Commerce
Websites):
Tek bir kategori yerine birçok kategoride ürün veya hizmet satışı yapan
siteler. Örneğin; Hepsiburada.com, GittiGidiyor.com.
Yazılı Beklentiler Listesi (RFP):
Tedarikçinin, bir şirket veya aracı kurum açısından tanımlanması zor olan
bir ürün veya hizmetin tedariği için çözüm teklifi vermeye davet edilmesi.
Z
Zaman Damgası (Time Stamp):
Bilgisayar ağlarında iletilen mesajlara eklenen ve mesajın yazıldığı zamanı
güvenli olarak belgeleyen damga.
Bu sözlüğe katkıda bulunmak istiyorsanız bilgi@atsyazilim.com adresine
e-posta gönderebilirsiniz. |